Dit is het eerste deel van het verhaal over de grootste Nederlandse muziekpiraten ooit.
Ruim vier miljoen cd’s, een miljoenenomzet, dekmantels, contra observatie, gecodeerde communicatie en de opsporingsdienst op de hielen. Dit is het verhaal van de Braun MTV Eurocharts en andere populaire illegale verzamelcd’s van de jaren 90. Iedere maand kwam er een volume uit, iedereen had hem, maar niemand wist waar die vandaan kwam. Overal gingen roddels: van mensen die de organisatie zouden kennen tot personen die beweren dat de cd’s in rijdende vrachtwagens werd gemaakt.
Voor 25 gulden kon je een MTV of Hit Explosion kopen van een vriend, kennis of buurjongen. Daarop stond de populairste muziek van dat moment, in perfecte kwaliteit met mooi hoesje, doosje en tracklisting. Het was een professioneel product waarvan ik me altijd heb afgevraagd hoe dit tot stand kwam, wat er voor nodig was en hoe de organisatie erachter in elkaar stak.
Toen ik in 2007 het eerste verhaal over Braun MTV publiceerde, wist ik dat ik nog niet klaar was. Alle gesprekken, documenten en internetsites waren altijd gebaseerd op informatie van de tweede of derde hand. Daarom bleef het een tijd lang stil na de eerste publicatie.
Totdat ineens de producer van de MTV cd’s een berichtje achterliet op m’n website. Ook hij had het verhaal gelezen en vond het goed genoeg om een interview te geven. Een paar maanden pikte hij me op van station Alkmaar. Luisterend naar de pre-master van een van de illegale Veronica cd’s reden we naar de Alkmaarse Poort, een wegrestaurant aan het verlengde van de A9: een van de vergaderplekken van de voormalige MTV organisatie.
MTV jaargangen 1997, 1998 en 1999
Er waren genoeg vragen. Over productiekosten, de structuur van de organisatie, de stemming binnen de groep, het netwerk, het kat-en-muis-spel met de autoriteiten en natuurlijk over de vrachtwagens met geld en wat daarmee gebeurde.
De producer deed “het boek” open en vertelde over alles wat ik maar wilde weten. Het duistere imago dat door de jaren heen was geschetst werd hiermee doorbroken. Een van de verassingen was dat de organisatie niet alleen verantwoordelijk was voor de Braun MTV Eurochart en hit eXplosion, maar ook Crazy Bytes, Veronica en nog vele andere titels.
Inmiddels is het gesprek drie jaar geleden, daarna hebben we hebben nog enkele keren contact gehad om e.e.a. op te poetsen. Ook heb ik contact gehad met een aantal cd persers, FIOD ECD, BREIN en vele mensen gesproken over dit onderwerp. Ook de reacties op het originele artikel gaven vaak extra inzicht vanuit zowel het distributienetwerk als artiesten.
In de komende serie artikelen wordt het hele verhaal uit de doeken gedaan. Het eerste deel gaat over de weg naar succes. Hierin ondermeer het ontstaan van de MTV en de groep die de basis heeft gelegd voor de hoogtijdagen vanaf 1995.
Detail: De organisatie had eigenlijk geen naam of geen codewoord. De MTV cd was het populairste en langst lopende product de organisatie heeft gemaakt. Daarom noem ik het MTV. De naam Braun MTV komt van het televisiestation dat de Braun Top 20 uitzond.
In deze artikelen worden geen namen of initialen van de betrokken personen genoemd: het is lang geleden en afgesloten. Iedereen van de organisatie heeft inmiddels een nieuw leven.
De weg naar Succes
Er zijn twee periodes geweest waarin de MTV werd gemaakt en uitgegeven. De eerste periode speelde van 1993 tot halverwege 1995. Hierin werd de bakermat gelegd voor het latere, grotere, succes.
Het was mei 1993 waarop de eerste MTV het licht zag. Een licht bewolkte hemel met daarover de titels en artiesten gezeefdrukt. Het eerste nummer was Snow – Informer en had een onbekende oplage. Naar schatting waren het er 2.500 tot 10.000.
De MTV werd neergezet als vervanger van de bestaande illegale verzamelaar “Chartbusters”. Beiden waren bedacht door een club dj in Brabant; het is niet helemaal duidelijk of de productie in handen was van verschillende netwerken. Hoe dan ook: binnen een jaar was de MTV zo populair dat Chartbusters het onderspit moest delven.
De ondergang van Chartbusters ging niet over een nacht. Er is geprobeerd om de Chartbusters te legaliseren, maar dat bleek hopeloos. “Artiesten wilden niet met elkaar op cd en gedoe met rechten zorgde ervoor dat de inhoud telkens achter de feiten aan liep.” Slechts 5 legale edities werden gemaakt, waarvan September 1994 de laatste was. Niet voor niets dat MTV in oktober schitterde met een sticker op de voorkant: “DIKKE LUL dit is de enige ECHTE”.
| | |
Illegale Chartbusters, juli 1993 | De legale chartbusters, mei 1994 | |
De legale chartbusters is te herkennen aan de gekleurde paperclips, kreten op de voorkant en het label ARTY records. Op sommige cd’s stond zelfs een telefoonnummer. De minder legale editie is te herkennen aan de monochrome paperclips. Eerst in zwart-wit, daarna op dik en fel roze, geel, groen, blauw en paars gekleurd papier… er staat op dat ze dit papier gebruikte vanwege het milieu. Ook zijn er nog Chartbusters met een vormgeving die het meest lijkt op een rood CD-R hoesje. Informatie over de Chartbusters megamix komt later.
[todo foto: mtv “dikke lul, dit is de enige echte”]
De toekomste producent van de MTV cd’s, laten we hem “de producer” noemen, was in de tijd van de Chartbusters actief als zelfstandig ondernemer. Hij heeft bijvoorbeeld meegeholpen aan de legalisatie hiervan en zorgde later ook voor de productie van een paar kleinere illegale verzamelcd’s. Hij vertelt: “Op een gegeven moment werd ik benaderd door een klant met de vraag of ik illegale cd’s wou persen. Ik heb toen in hun opdracht de Rainbow top 50 (oplage 12.000) gemaakt. Dat is allemaal in Nederland en omringende landen gebeurd.”
In de tussentijd groeide de oplage van MTV uit tot 100.000 stuks per maand. Het was hiermee de bekendste en grootste hit verzamelaar van Nederland. De organisatie hierachter blijft echter vaag. Wat wel duidelijk is: de cd’s werden ingevlogen vanuit San Jose (VS) en landden in Duitsland. Het ging om keurig in cellofaan verpakte doosjes, kant en klaar voor distributie. Vanuit Duitsland werden ze per vrachtwagen geïmporteerd.
Deze route is 28 keer gebruikt, daarna ging het mis.
Rake klappen
De vormalige OpsporingsDienst Buma Stemra (ODBS), (nu FIOD ECD), had lucht gekregen van de populaire verzamelaar. Een onderzoek volgde waarna op 25 juli 1995 rake klappen werden uitgedeeld aan de MTV organisatie.
De vrachtwagen met daarin 90.000 cd’s werd onderschept in Schijndel. Op dat moment, in het midden van de nacht, was ook de producer aanwezig die op het nippertje wist te ontkomen. Hij vertelt: “Ik reed mee met de vrachtwagen. We hadden altijd auto’s voor en achter de vrachtwagen rijden om de boel in de gaten te houden. Ik huurde altijd een grote benzine-slurpende auto. Deze was toe aan een tankbeurt. Nadat we signaal hadden gegeven om vervangen te worden namen we de afslag en konden we gaan tanken. Toen we daar stonden zagen we in de verte blauwe lichten verschijnen. Er ging maar één ding door ons heen: paniek! We wisten echt niet hoe snel we daar moesten wegkomen. Racend, vliegend, jagend over de snelweg met ons hart in de keel, zo hard als we konden zijn we gevlucht. Meteen de auto verwisseld en doorgereden naar een veilige plaats. Wij zijn die nacht die dans ontsprongen.”
De rest van de oplage, 12.400 stuks, waren achtergebleven op het vliegveld. Het paste simpelweg niet meer in de vrachtwagen. Ook dit werd in beslag genomen. De chauffeur zat 6 weken in voorarrest.
Hoe de cd’s van Augustus (08) en September (09) 1995 toch verschenen is een raadsel. Misschien was de route via San Jose nogmaals gebruikt, misschien was er sprake van gecontroleerde doorvoer of misschien werden ze deze keren gemaakt in Nederland. Hoe dan ook, het was de laatste keer dat de originele MTV groep een cd uitbracht. Een aandenken aan de arrestaties in Schijndel staat in de cd van September 1995: “Our thoughts are with our fallen friends. May God protect them and us against evil.”
De arrestatie betekende voor de MTV organisatie grote veranderingen. Aan het eind van de maand moest er namelijk weer een nieuwe cd op de markt komen. Dit betekende voor de producer dat hij in beeld kwam als daadwerkelijke producer van MTV en een aantal andere namen.
Allereerst werd een nieuw productienetwerk opgezet, de arbeid werd nu niet meer in de VS maar in West-Europa uitgevoerd. De fabrieken leverde af op spindel, waardoor er meer in een vrachtwagen paste. Tot slot werd een nieuwe huisstijl ontworpen.
De druk in deze periode lag hoog. In minimaal drie fabrieken werd met man en macht gewerkt om de cd van Oktober 1995 af te krijgen. Dit lukte. De vraag van 100.000 cd’s werd beantwoord en de hoogtijdagen van MTV konden beginnen.
Volgende keer: the Braun MTV Eurocharts – de productie. Met daarin antwoord op de vragen: welke merken cd’s werden geproduceerd? Wat de rol was van Mister X? en hoe verscheen elke maand de CD weer op schoolpleinen en cafe’s?